Zespół Pieśni i Tańca ŚWIERCZKOWIACY
Głównym celem działalności zespołu jest upowszechnianie i podtrzymywanie kultury ludowej wśród najmłodszych, młodzieży i dorosłych. Do bieżącej działalności zespołu należą:
- utrzymanie i uzupełnianie zbiorów kostiumowych,
- dokumentowanie i utrwalanie twórczości ŚWIERCZKOWIAKÓW
- tworzenie nowych opracowań choreograficznych i muzycznych.
Efektem pracy są liczne koncerty dla szerokiej publiczności i koncerty online. Co roku grupa reprezentuje Polskę za granicą oraz bierze udział w przeglądach, z których przywozi nagrody i wyróżnienia. Jest doskonałym ambasadorem polskiej sztuki ludowej, a także szczególnym propagatorem tradycji małopolskich. Zespół swój wysoki poziom artystyczny oraz bogaty dorobek zamierza prezentować za granicą, a przede wszystkim w Polsce i regionie.
W skład zespołu wchodzą następujące grupy realizujące różnorodne programy dostosowane do wieku uczestników:
Dzieci młodsze (1 grupa) – umuzykalnienie i podstawy tańca z elementami klasyki i rytmiki, ludowe zabawy dziecięce, opracowanie tańców i śpiewów z regionów południowej Polski opartych na nowych melodiach, zabawach, śpiewach i tańcach dostosowanych do wieku dzieci oraz praca nad doskonaleniem posiadanego w opracowaniach repertuaru. Dzieci są przygotowywane systematycznie do występów konkursowych i koncertów;
Dzieci średnie (1 grupa) – praca nad doskonaleniem techniki tanecznej w oparciu o elementy różnych tańców ludowych oraz narodowych, opracowanie nowych programów z regionu południowej Polski, zabaw i tańców oraz przygotowanie programu zawierającego zwyczaje i obrzędy świąteczne;
Grupa Młodzieżowa (1 grupa) - doskonalenie tańców z regionu Polski południowej, figur, kroków i tańców narodowych, technika taneczna, przygotowanie do występów w przeglądach, festiwalach i koncertach;
Dorośli ŚWIERCZKOWIACY – grupa reprezentacyjna – praca nad aktualnym repertuarem tanecznym, technika taneczna, doskonalenie techniki wokalnej. Opracowanie choreograficzno-muzyczne koncertu z okazji 100.rocznicy urodzin Jana Pawła II, opracowanie choreograficzno-muzyczne koncertu z okazji 230.rocznicy utworzenia Konstytucji 3 Maja. Opracowanie widowiska pt. „Karolina – moja nadzieja”;
Orkiestra – to zespół 12 muzyków, którzy towarzyszą ZPiT ŚWIERCZKOWIACY podczas prób generalnych i koncertów.
Kapela Młodzieżowa – to zespół 9 muzyków, którzy towarzyszą podczas występów dzieciom młodszym.
Z zespołem liczącym ponad 150 członków pracuje 9 instruktorów.
Dodatkowo w ramach Zespołu funkcjonują także:
Przedszkole u ŚWIERCZKOWIAKÓW (2 grupy) – zajęcia prowadzone raz w tygodniu z dziećmi od 4 – 6 roku życia. Celem zajęć rytmiczno-umuzykalniających jest uwrażliwienie dzieci na muzykę, taniec i śpiew z uwzględnieniem polskiego folkloru muzycznego i tanecznego.
Zespół Pieśni i Tańca Świerczkowiacy to wyjątkowe zjawisko na kulturalnej mapie Tarnowa i Polski. Od 60 lat występują na scenach krajowych i zagranicznych, zaskakując i zadziwiając dbałością o wierność tradycji, kulturze i zwyczajom, profesjonalnym wyrazem artystycznym, wreszcie z dumą pielęgnowanymi etnograficznymi szczegółami w kostiumach, tańcu i muzyce.
Jak wiele innych zespołów, tak i ten narodził się z potrzeby serca, z pasji tych, którzy oprócz pracy zawodowej w ówczesnych Zakładach Azotowych, chcieli jeszcze śpiewać, tańczyć, grać. Powstanie Zespołu Pieśni i Tańca Świerczkowiacy to zasługa Jerzego Szawicy, kierownika dawnego Domu Kultury Zakładów Azotowych, oraz Kazimierza Ożgi, kierownika artystycznego tej placówki i utalentowanego muzyka. Nazwę wybrano nieprzypadkowo – Mościce, gdzie odbywały się próby, utworzono m.in. na terenach wioski Świerczków.
Już w 1963 roku, pierwszym roku istnienia zespołu, odbyła się premiera spektaklu „Świeć miesiączku”, opartego na zwyczajach Krakowiaków Wschodnich. Dwa lata później zespół przedstawił kolejne widowisko – „Jak się człowiek śmieje, to się dobrze dzieje”. Od samego początku Zespół Pieśni i Tańca Świerczkowiacy zapraszał publiczność nie na zwykłe koncerty, ale barwne i niezwykle oryginalne widowiska sceniczne. Zespół błyskawicznie stał się kulturalną wizytówką Tarnowa i regionu tarnowskiego, coraz częściej występował w innych miastach, a pierwszą zagraniczną podróż odbył do Czechosłowacji.
W 1965 r. kierownikiem zespołu został Andrzej Radzik; wtedy też zaczęto przeobrażać zespół z grupy folklorystycznej w bardziej artystyczny i profesjonalny zespół pieśni i tańca. Repertuar Świerczkowiaków poszerzono o inspiracje spoza regionu i kraju; przygotowano m.in. program obejmujący tańce i pieśni ze Śląska, z Krakowskiego, Opoczyńskiego i Kaszubskiego; sięgnięto po folklor zagraniczny – tańce i pieśni ukraińskie oraz mołdawskie. W 1973 r. integralną częścią zespołu stała się dziesięcioosobowa kapela.
Świerczkowiacy szybko zaczęli zbierać laury – zdobywali pierwsze miejsca na festiwalach, reprezentowali polski folklor m.in. w Bułgarii, Francji, Holandii, Słowacji. W kolejnych latach swojej działalności koncertowali m.in. w Algierii, Belgii, ówczesnej Jugosławii, Węgrzech i Niemczech, Słowenii, Włoszech, Rosji, Mołdawii i na Ukrainie, w Hiszpanii, Libii, Turcji. I nic się nie zmieniło – koncerty i festiwale to codzienność Świerczkowiaków. To w sumie udział w kilkudziesięciu zagranicznych festiwalach, ponad trzydzieści rozmaitych nagród i wyróżnień.