Zespół Pieśni i Tańca „Świerczkowiacy” działający przy Centrum Sztuki Mościce w Tarnowie jest wyjątkowym zjawiskiem kulturowym. W 2023 roku obchodził 60-lecie działalności artystycznej.
Działa nieprzerwanie od 1963 roku, początkowo przy Domu Kultury Zakładów Azotowych potem – wraz ze zmianami organizacyjno-prawnymi instytucji – przy kolejnych instytucjach kontynuujących działania na terenie Mościc. Członkowie i twórcy zespołu zawsze wierni byli tradycji, kulturze i zwyczajom, ale też dbali o profesjonalny wyraz artystyczny. Prezentowany folklor w muzyce, tańcu i kostiumach oparty jest w formie artystycznej, jednocześnie pielęgnując etnograficzny charakter i jego niuanse. Przez lata z zespołem pracowało wielu wybitnych specjalistów, znawców folkloru, etnografów, muzyków, choreografów.
Wychowankowie zespołu to grono ponad pół tysiąca osób. Praca w zespole dla wielu z nich stała się początkiem pasji, drogą zawodową. Kilkadziesiąt osób zostało instruktorami tańca ludowego, wielu pracuje w ośrodkach kultury. Wszyscy jednak poznali wartość sztuki i tradycji, którą pielęgnowali i współtworzyli, przekazując ją swym młodszym kolegom, ucząc kolejnych tancerzy, śpiewaków i muzyków. Zespół doczekał się kilkudziesięciu małżeństw i wielu dzieci, które wzorem rodziców nadal tańczą w zespole „Mali Świerczkowiacy”. Teraz grupa stara się pozyskiwać młodych, zarażać pasją. Zespołowi towarzyszy dziesięcioosobowa orkiestra.
W swym dorobku zespół posiadają bardzo bogaty repertuar kilkudziesięciu suit tamecznych i muzycznych z kilkunastu regionów Polski. „Świerczkowiacy” w swej scenicznej karierze reprezentowali Polskę w kilkudziesięciu zagranicznych festiwalach, zostali laureatem ponad trzydziestu nagród i wyróżnień, jest zespołem rozpoznawalnym i cenionym.
Zespół jest certyfikowanym członkiem międzynarodowego stowarzyszenia CIOFF.
Podczas Gali Jubileuszu 60-lecia od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zespół otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Programy i ich twórcy
1963
„WESELISKO”
Choreografia: Stanisława MINICZ-SKUZA
Opracowanie muzyczne i artystyczne: Kazimierz OŻGA
1964
„ŚWIEĆ MIESIĄCZKU” – widowisko krakowskie
Choreografia – Stanisława MINICZ-SKUZA
Opracowanie muzyczne i artystyczne – Kazimierz OŻGA
1965
„JAK SIĘ CZŁOWIEK ŚMIEJE, TO SIĘ DOBRZE DZIEJE”
Choreografia – Stanisława MINICZ-SKUZA
Opracowanie muzyczne i artystyczne – Kazimierz OŻGA
1966
„PIĘKNA NASZA ZIEMIA KRAKOWSKA”
Choreografia: Bożena NIŻAŃSKA
Opracowanie wokalne: Mieczysław STACH
Opracowanie muzyczne: Andrzej RADZIK
1967
„Z FLISAKAMI WISŁĄ DO GDAŃSKA” – śpiewy i tańce: śląskie, krakowskie,
opoczyńskie i kaszubskie
Choreografia – Bożena NIŻAŃSKA
Opracowanie wokalne – Mieczysław STACH
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
1968
Obrazki kurpiowskie i rzeszowskie
Choreografia: Bożena NIŻAŃSKA
Opracowanie wokalne: Mieczysław STACH
Opracowanie muzyczne: Andrzej RADZIK
1969
Tańce historyczne
Choreografia: Bożena NIŻAŃSKA
Opracowanie muzyczne: Andrzej RADZIK
1970
„U NASZYCH SĄSIADÓW” - tańce i pieśni ukraińskie, tańce i pieśni mołdawskie
Choreografia – Bożena NIŻAŃSKA
Opracowanie wokalne – Mieczysław STACH
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
1971
„WESELE W OJCOWIE” – rekonstrukcja zanikającego obrzędu
Choreografia – Bożena NIŻAŃSKA
Opracowanie wokalne – Mieczysław STACH
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
1973
„SUITY POLSKIE” – śpiewy i tańce: cieszyńskie, wielkopolskie, opoczyńskie i rzeszowskie
Choreografia – Zbigniew PIEŃKOWSKI
Przygotowanie wokalne – Anna JUCHNIEWICZ
Opracowanie muzyczne – Ludwik WIŚNIOWSKI
1973
„OD TARNOWA DO KRAKOWA” – czyli cztery pory roku w regionie krakowskim
Choreografia – Zbigniew PIEŃKOWSKI
Przygotowanie wokalne – Anna JUCHNIEWICZ
Opracowanie muzyczne – Ludwik WIŚNIOWSKI
1974/75
„TAŃCE NARODOWE” – Polonez, Mazur, Krakowiak, Kujawiak (duet)
Choreografia – Wanda ZACH
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
1976/77
„EJ, TE NASZE SZĄDECCOKI” – suita pieśni i tańców Lachów Sądeckich
Choreografia – Anatol KOCYŁOWSKI
Asyst. Choreografa – Zofia PATYK
Opracowanie muzyczne – Józef MAKOWICZ i Andrzej RADZIK
1979
„W STAROMIEŚCIU” – suita pieśni i tańców rzeszowskich
Choreografia – Wanda ZACH i Anatol KOCYŁOWSKI
Opracowanie wokalne i muzyczne – Andrzej RADZIK
1980
„WIĄZANKA MELODII I PRZYŚPIEWEK Z POWIŚLA DĄBROWSKIEGO”
Inscenizacja – Wanda ZACH
Opracowanie wokalne i muzyczne – Eugeniusz SITKO
1980
„MAZUR I KUJAWIAK”
Choreografia – Wanda ZACH
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
1981
„IDĄ MI ŁOWIECKI” – suita pieśni i tańców pasterzy żywieckich
Choreografia – Maria ROMOWICZ
Opracowanie wokalne Józef MIKŚ
Opracowanie muzyczne – Józef MIKŚ
1983
„NA KULIGU” – widowisko wschodnio-krakowskie, rekonstrukcja obrzędu noworocznego
Choreografia i inscenizacja – Wanda ZACH
Opracowanie muzyczne i wokalne – Eugeniusz SITKO
1985
„W MYSZYNIECKIEJ PUSZCZY” – suita pieśni i tańców z Kurpi Zielonych
Choreografia – Antoni KORYTEK
Opracowanie wokalne i muzyczne – Andrzej RADZIK
1987
„ŚLĄSK ROZBARSKI” – suita pieśni i tańców
Choreografia – Wanda ZACH
Opracowanie wokalne i muzyczne – Eugeniusz SITKO
1988
„KRAKOWIAK ZIELONY” Z LAJKONIKIEM
Choreografia – Wanda ZACH
Opracowanie wokalne i muzyczne – Eugeniusz SITKO; Andrzej RADZIK
1989
„WIELKI OCIEC” – suita pieśni i tańców z WIELKOPOLSKI – niedokończona
Choreografia – Mirosława BOBROWSKA
Opracowanie muzyczne i wokalne – Andrzej RADZIK
1993
„SUITA Z ŻYWIECCZYZNY”
Choreografia – Honorata KOWALCZYK
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
1994 – 1999
CYKL „KOLĘDY POLSKIE”
Opracowanie wokalne – Eugeniusz SITKO
Instrumentacja – Andrzej RADZIK
1997/1998
„SUITA POLSKA II” – cztery tańce narodowe
Choreografia – Anatol KOCYŁOWSKI
Muzyka – Tomasz KISEWATTER
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
1985- 2000
Suity muzyczne:
1. Tańce węgierskie z Małej Kumanii
2. Suita „Podgórska”
3. Suita „Nadwiślańska”
4. Suita „Mała Mazowszańska”
5. Suita „Krywań”
6. Polonezy – mazury – oberki – polki
7. Wiązanka krakowiaków łysogórsko - zaborowskich
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
2001
Polonez do muzyki Wojciecha Kilara filmu „Pan Tadeusz”
Choreografia – Wiesława HAZUKA
Transkrypcja na orkiestrę kameralną – Andrzej RADZIK
2002
„CYŚCIE NOS TU RADZI” – Suita pieśni i tańców wschodnio krakowskich
Choreografia – Wiesława HAZUKA
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
2002
„ZABAWY I TAŃCE Z BESKIDU ŚLĄSKIEGO”
Choreografia – Wiesława HAZUKA
Opracowanie wokalne i muzyczne – Andrzej RADZIK
2003
MAZUR
Choreografia – Wiesława HAZUKA
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
2004
Tańce i pieśni Kurpiów Zielony (skrócona wersja) – młodzież
Choreografia: Antonii Korytek
Opracowanie wokalne i muzyczne: Andrzej Radzik
2005
Widowisko taneczno-muzyczne „WIANKI” oparte na muzyce, śpiewie i tańcach Księstwa łowickiego.
Choreografia – Daniela Nawrocka, Wiesława HAZUKA
Opracowanie wokalne i muzyczne – Janusz KAZIMIERCZAK i Andrzej RADZIK
2007
„CYŚCIE NOS TU RADZI” – pieśni i tańce wschodnio krakowskie
Choreografia – Wiesława HAZUKA
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
2009
„DOŻYNKI CZĘŚĆ WIEŃCOWA”, oparte na motywach folkloru wschodnio-krakowskiego
Choreografia – Wiesława HAZUKA
Opracowanie wokalne i muzyczne – Andrzej RADZIK
2009
Widowisko „W DZIEŃ BOŻEGO NARODZENIA”
Choreografia – Wiesława HAZUKA, Beata HAZUKA - SKOROPAD
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
Opracowanie wokalne – Eugeniusz SITKO, Marta CICHOŃ,
2010
„KRAKOWIAKI ŁYSOGÓRSKIE” – obrazek taneczny dla grupy dziecięcej
Choreografia – Beata HAZUKA - SKOROPAD
Opracowanie wokalne i muzyczne – Andrzej RADZIK
2010
PIEŚNI I TAŃCE RZESZOWSKIE
Choreografia – Wiesława HAZUKA
Opracowanie wokalne i muzyczne – Andrzej RADZIK
2010
CYKL KOLĘD I PASTORAŁEK
Opracowanie wokalne i muzyczne – Andrzej RADZIK
2010
„W DZIEŃ BOŻEGO NARODZENIA” – widowisko taneczno – muzyczne
Choreografia: Wiesława Hazuka
Opracowanie wokalne i muzyczne: Andrzej Radzik
2011
OBEREK Z KUJAWIAKIEM
Choreografia – Wiesława HAZUKA
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
2011
Zabawy dziecięce „NA ŁĄCE” – obrazek oparty na muzyce z Małopolski,
Choreografia – Beata HAZUKA –SKOROPAD
Opracowanie wokalne – Marta CICHOŃ
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
2012
„DOLINY, DOLINY” - pieśni, tańce i zabawy z Trójwsia Beskidzkiego
Choreografia – Beata HAZUKA – SKOROPAD
Opracowanie wokalne – Marta CICHOŃ
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
2012
Widowisko „PASTUSZKOWIE HEJ!”
Choreografia – Wiesława Hazuka, Beata HAZUKA - SKOROPAD
Opracowanie muzyczne – Andrzej Radzik
Opracowanie wokalne – Eugeniusz Sitko, Marta Cichoń,
2013
„ZABAWY, TAŃCE I ŚPIEWY Z PIĘCIU REGIONÓW POLSKI” dla dzieci
Choreografia – Beata HAZUKA – SKOROPAD
Opracowanie wokalne – Marta CICHOŃ
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
2013
„IDZIEMY, IDZIEMY” - śpiewy i tańce krakowskie dla dzieci
Choreografia – Beata HAZUKA – SKOROPAD
Opracowanie wokalne – Marta CICHOŃ
Opracowanie muzyczne – Andrzej RADZIK
2013
Pieśni i tańce ze Spisza-
Choreografia – Maria WNĘK
Opracowanie wokalne i muzyczne – Andrzej RADZIK
2015
„NI MA TO JAK W KREMPACHACH” – pieśni i tańce Zamagórza Spiskiego
Choreografia: Maria Wnęk
Opracowanie wokalne i muzyczne: Andrzej Radzik
2015
„MAŁE LACHY” – pieśni i tańce dla dzieci
Choreografia: Beata Skoropad
Opracowanie wokalne: Marta Cichoń
Opracowanie muzyczne: Andrzej Radzik
2016
„ZIELONY MOSTECZEK” – wiązanka pieśni ludowych z różnych regionów
Opracowanie muzyczne i wokalne: Andrzej Radzik
2016
„PRZYJECHOŁ JASIENKO…” – pieśni i tańce Pogórza Krośnieńsko – Jasielskiego
Choreografia: Beata Skoropad
Opracowanie wokalne i muzyczne: Andrzej Radzik
2017 – 2018
„WESELE Z POWIŚLA DĄBROWSKIEGO” – oryginalny program rekonstruujący obrzędy i przyśpiewki weselne
Choreografia: Wiesława Hazuka
Opracowanie wokalne i muzyczne: Andrzej Radzik
2018
„ŚPIEWY I TAŃCE OD GACI PRZEWORSKIEJ” – suita
Choreografia: Beata Skoropad
Opracowanie wokalne: Marta Cichoń
Opracowanie muzyczne: Andrzej Radzik
2020
„100. ROCZNICA URODZIN JANA PAWŁA II – ŚWIERCZKOWIACY PAPIEŻOWI
Choreografia: Wiesława Hazuka
Muzyka: Andrzej Radzik
Śpiew: Marta Cichoń
2021
Śpiewy i tańce Krakowiaków zachodnich
Choreografia: Wiesława Hazuka
Muzyka: Andrzej Radzik
Śpiew: Marta Cichoń
2021
„SPEKTAKL O BŁ. KAROLINIE KÓZKÓWNIE”
Scenariusz i reżyseria: Agnieszka Raszka
Choreografia: Wiesława Hazuka
Muzyka: Andrzej Radzik
Śpiew: Marta Cichoń
2022
Pieśni i tańce krakowskie
Choreografia: Kinga Biel-Dubiel
Muzyka: Andrzej Radzik
Śpiew: Marta Cichoń
2022
Pieśni i tańce Beskidu Żywieckiego
Choreografia: Kinga Biel-Dubiel
Muzyka: Andrzej Radzik
Śpiew: Marta Cichoń
2022
Pieśni i tańce Pogórza Krośnieńskiego
Choreografia: Beata Hazuka-Skoropad
Muzyka: Andrzej Radzik
Śpiew: Marta Cichoń
2022
„PRZYCHODZIMY PO KOLĘDZIE” – widowisko (wystawione wspólnie z dziećmi ze SOSW Dwudniaki)
Choreografia: Kinga Biel-Dubiel
Muzyka: Andrzej Radzik
Śpiew: Marta Cichoń
2023
Polki starokrakowskie (kapela młodzieżowa)
Muzyka: Andrzej Radzik